انواع کافرذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
 

کلیدواژه: کافر، فقه ، کلام ، اهل کتاب
پرسش: انواع کافر کدام است؟
پاسخ اجمالی:کافر را به صورت عام به دو دسته فقهی و کلامی می‌توان تقسیم کرد که هر یک اقسامی دارند. کافر فقهی، شامل کافر اصلی، اهل کتاب و مرتد است. اهل کتاب نیز یا حربی است یا غیر حربی. اهل کتاب غیر حربی، یا ذمی است یا غیر ذمی. کافر کلامی نیز به کافر توحیدی و کافر غیر توحیدی تقسیم می‌شود.
پاسخ تفصیلی: در اینجا، انواع کافر را به تفصیل شرح می‌دهیم؛

کافر در اصطلاح فقه

کافر در فقه عبارت است از:کسی که به خدا یا پیغمبر و یا یکی از ضروریات دین ، اعتقاد نداشته باشد. ^{[۱] [۲] [۳]} البته در تعیین مصادیق کافر، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. ^[۴] کافر فقهی بنابر موضوع فقهی‌ای که در آن بحث می‌شود، تقسیمات گوناگونی دارد.

← اهل کتاب
منظور از اهل کتاب، نصاری و یهود و مجوس -البته بنابر نظری- است و غیر آن‌ها؛ مانند هندو و.... کافر اهل کتاب اقسامی دارد؛ زیرا اهل کتاب یا حربی است یا غیر حربی؛ اهل کتاب غیر حربی نیز یا ذمی است یا غیر ذمی.
الف) کافر اهل کتاب حربی، اهل کتابی که معاند اسلام است و شرایط ذمه را نمی‌پذیرد.
ب) کافر اهل کتاب ذمی؛ اهل کتابی است که شرایط ذمه را پذیرفته است و در کنف حمایت مسلمین زندگی می‌کند. (کافر ذمی در اصطلاح، کسی است که به بذل جزیه و التزام به احکام مسلمانان راضی شده و هرگونه اظهار کفر و یا ضرر به مسلمانان را ترک کرده است. برای اطلاع بیشتر به « الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة » ذیل بحث جهاد مراجعه فرمایید.)

← مرتد
مرتد یعنی کسی که بعد از برگزیدن اسلام، از آن خارج شده است.

← کافر اصلی
شخص بالغی که از پدر و مادر کافر، متولد شده است و با اراده خود، کفر( انکار وجود خدا) را برگزیده است.

← کافر تبعی
فرزند کافر قبل از سن بلوغ که در حکم کافر است و به آن کافر تبعی می‌گویند.

کافر در اصطلاح کلام

در علم کلام هم کافر عبارت است از: کسی که توحید یا یکی از لوازم آن را قبول ندارد، اگرچه در لفظ، شهادتین را بگوید و به ضروریات دین عمل نماید. به عبارت دیگر، کافر کلامی و کافر فقهی، عموم و خصوص مطلق‌ اند؛ یعنی هر کافر فقهی، کافر کلامی نیز هست، ولی ممکن است فردی کافری کلامی باشد، ولی کافر فقهی نباشد. (البته این مسئله اختلافی است. برخی از متکلمان که فقیه نیز هستند کافر کلامی را همانند کافر فقهی تعریف می‌کنند، ولی برخی دیگر هر گونه کاستی در ایمان به توحید و لوازم آن را درجه‌ای از کفر تلقی کرده‌اند، اگرچه حکم فقهی‌ای بر آن بار نکنند.)
کافر کلامی نیز بنابر اعتقادی که به آن، کفر دارد، به کافر توحیدی و غیر توحیدی تقسیم می‌شود.

← کافر غیر توحیدی
یعنی کسی که یکی از لوازم توحید را قبول ندارد. مثلا قائل به عدل الهی نیست، یا منکر معاد است و یا یکی از ضروریات دین را قبول ندارد.

← کافر توحیدی
کافر توحیدی نیز با توجه به رتبه‌ای که به آن کافر است، به کافر توحید ذاتی، صفاتی، افعالی، استعانی، تشریعی، عبادی و حبی تقسیم می‌شود.
۱) کافر توحید ذاتی: منظور از کافر توحید ذاتی، همان مشرک است که برای خداوند، شریکی قرار داده و خدا را واحد احد نمی‌داند.
۲) کافر توحید صفاتی: یعنی کافری که صفت یا صفاتی را عین ذات حضرتش نمی‌داند و در اصطلاح، قائل به قدماء سبعه است.
۳) کافر توحید افعالی: کسی است که همه عالم و افعال و حوادث را معلول خداوند نمی‌داند. چه برخی از آن‌ها را منسوب به خدا نداند و چه هیچ‌کدام را.
۴) کافر توحید استعانی: کسی است که به غیر خداوند در انجام عملی و یا برآورده شدن حاجتی تمسک بجوید.
۵)کافر توحید تشریعی: یعنی کسی که به حکم غیر خدا در موردی از امور زندگی راضی شود.
۶) کافر توحید عبادی: یعنی کسی که غیر خدا را بپرستد و یا مستحق عبادت بشمارد.
۷) کافر توحید حبی: یعنی کسی که کل کمال و جمال را از خدا نداند و به هر کمالی غیر او دل ببندد.